میرزا جواد ملکی تبریزی

میرزا جواد آقا مَلکی تبریزی (متولد اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ - ۱۳۴۳ق در تبریز) فقیه، عارف و استاد اخلاق. کتاب المراقبات یا اعمال السَّنَه از آثار اوست. امام خمینی از شاگردان وی می باشد.

محتویات

زندگی نامه و تحصیلات

المراقبات

میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، فرزند میرزا شفیع در شهر تبریز متولد شد. تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست اما اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ قمری تخمین زده می‌شود. دلیل نامگذاری او به ملکی، نسبت فامیلی با خاندان ملک التجار تبریزی است.

علوم صرف، نحو،‌ معانی و بیان و دروس مقدماتی دیگر را در تبریز فرا گرفت و پس از مدتی سطح را به پایان رساند و برای ادامه تحصیل به نجف سفر کرد. وی در درس‌ میرزا حسین نوری، حاج آقا رضا همدانی و آخوند خراسانی شرکت داشت اما مهم‌ترین استادش، حسینقلی همدانی بود. ملکی تبریزی مدت ۱۴ سال ملازم او بود و ارادت ویژه‌ای به او داشت.^[۱] در سال ۱۳۲۱ قمری، از نجف به ایران مراجعت کرده و در زادگاه خود تبریز ساکن شد و به ترویج دین پرداخت.^[۲] در سال ۱۳۲۹ ق (۱۲۹۰ ش) و در ابتدای جریانات مشروطه و درگیری‌های تبریز مجبور به عزیمت به شهر قم شد که تا پایان عمر نیز در همانجا سکونت گزید.^[۳]

تدریس

در ابتدای ورود به قم و پیش از ملاقات با آیت الله شیخ عبدالکریم حائری و تأسیس حوزه علمیه قم، ملکی کتاب مفاتیح الشرایع فی الفقه را تدریس می‌کرد. دو مجلس اخلاق داشت، یکی در منزل برای خواص و دیگری در مدرسه فیضیه برای عموم که جمعی از بازاریان قم نیز در آن درس شرکت داشتند. نماز جماعت را در بالای سر حضرت معصومه (س) اقامه می‌کرد.^{[نیازمند منبع]}

شاگردان

آثار علمى

رساله لقاء الله

اسرار الصلاة: کتابی که حاوی هزار نکته از اسرار نماز است و برخی از اسرار طهارت و تفکر را گوشزد می‌کند و به معانی وسوسه و الهام می‌پردازد. با بحث از گناهان کبیره اشاره‌ای به توبه نموده و حضور قلب و حالات ملکوتی آدمی را توضیح می‌دهد.
المراقبات یا اعمال السَّنَه: در این اثر مقدّمه‌ای کوتاه درباره دعا و راز و نیاز آمده است و اعمال ماه‌های مختلف، آثار و برکات روحی و معنوی آنها توضیح داده شده است. علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان، تقریظی بر این کتاب نوشته است.
رساله لقاء الله: کتابی است که در راستای راه تهذیب نوشته شده و معنای «لقاء الله» و آیات مربوط به آن را توضیح داده و راه موفقیت الهی را برای سالکین بیان می‌نماید.
کتابی در فقه
رساله در حج
حاشیه فارسی بر غایة القصوی^[۶]^[۷]

درگذشت

میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، در ۱۱ ذی‌الحجه سال ۱۳۴۳ ق (۱۲ تیر ماه ۱۳۰۴) درگذشت. پیکر او پس از تشییع در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.^[۸]^[۹]

پانویس

↑ مجله پیام حوزه، شماره ۱۰ و ۱۱. بنقل از پایگاه خبری حوزه.
↑ گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۴.
↑ گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۴ و ۵۱۵.
↑ گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۶.
↑ پژوهشکده باقرالعلوم (ع).
↑ گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۶ و ۵۱۷.
↑ سایت اندیشه قم.
↑ گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۸.
↑ سایت اندیشه قم.

منابع

جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ج۲، قم ۱۳۸۵.
مجله پیام حوزه، شماره ۱۰ و ۱۱. بنقل از پایگاه خبری حوزه.
سایت اندیشه قم.
سایت شخصیت نگار.

[1] مجله پیام حوزه، شماره ۱۰ و ۱۱. بنقل از پایگاه خبری حوزه.

[2] گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۴.

[3] گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۴ و ۵۱۵.

[4] گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۶.

[5] پژوهشکده باقرالعلوم (ع).

[6] گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۶ و ۵۱۷.

[7] سایت اندیشه قم.

[8] گلشن ابرار، ج۲، ص ۵۱۸.

[9] سایت اندیشه قم.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

ن ب و فقیهان شیعه (قرن ۱۴ قمری)
ساکن ایران	احمد خوئینی (۱۳۰۷ق) • سید محمدباقر خوانساری (۱۳۱۳ق) • حجت اشرفی (۱۳۱۵ق) • ابوالفضل تهرانی (۱۳۱۷ق) • میرزا هاشم خوانساری (۱۳۱۸ق) • محمدحسن آشتیانی (۱۳۱۹ق) • سید محمدمهدی خوانساری (۱۳۲۴ق) • میرزا حبیب‌الله خویی (۱۳۲۴ق) • میرزا حسنعلی تهرانی (۱۳۲۵ق) • شیخ فضل‌الله نوری (۱۳۲۷ق) • حبیب خراسانی (۱۳۲۷ق) • ملا قربانعلی زنجانی (۱۳۲۸ق) • محمد شفیع بوشهری (۱۳۲۹ق) • محمدتقی آقا نجفی اصفهانی (۱۳۳۲ق) • سید محمدباقر درچه‌ای (۱۳۴۲ق) • میرزا جواد ملکی تبریزی (۱۳۴۳ق) • نورالله نجفی اصفهانی (۱۳۴۶ق) • میرزا صادق آقا تبریزی (۱۳۵۱ق) • محمدباقر آیتی (۱۳۵۲ق) • سید ابوالقاسم دهکردی (۱۳۵۳ق) • عبدالکریم حائری یزدی (۱۳۵۵ق) • سید ابوالحسن انگجی تبریزی (۱۳۵۷ق) • سید حسن مدرس (۱۳۵۷ق) • ابوعبدالله زنجانی (۱۳۶۰ق) • آقا نجفی قوچانی (۱۳۶۳ق) • میرزا یحیی خویی (۱۳۶۴ق) • میرزا مهدی اصفهانی (۱۳۶۵ق) • سید محمدتقی خوانساری (۱۳۷۱ق) • عبدالکریم بن ابراهیم خوئینی زنجانی (۱۳۷۱ق) • حجت کوه‌کمره‌ای (۱۳۷۲ق) • میرزا مهدی آشتیانی (۱۳۷۲ق) • سید صدرالدین صدر (۱۳۷۳ق) • محمدجواد انصاری همدانی (۱۳۷۹ق) • سید حسین طباطبایی بروجردی (۱۳۸۰ق) • فاضل تونی (۱۳۸۰ق) • سید ابوالقاسم کاشانی (١٣٨١ق) • سید محمد بهبهانی (۱۳۸۳ق) • محقق داماد (۱۳۸۸ق) • محمدتقی آملی (۱۳۹۱ق) • علامه سمنانی (۱۳۹۱ق) • سید احمد شبیری زنجانی (۱۳۹۳ق) • ابوالحسن شعرانی (۱۳۹۳ق) • سید ابوالحسن رفیعی قزوینی (۱۳۹۵ق) • سید محمدهادی میلانی (۱۳۹۵ق) • میرزا احمد آشتیانی (۱۳۹۵ق) • رحیم ارباب (۱۳۹۶ق) • عبدالرحیم ربانی شیرازی (۱۴۰۱ق) • علامه طباطبایی (۱۴۰۲ق) • سید عبدالحسین دستغیب (۱۴۰۲ق) • سید اسدالله مدنی (۱۴۰۲ق) • محمد صدوقی (۱۴۰۲ق) • عطاءالله اشرفی اصفهانی (۱۴۰۲ق) • بانو امین (۱۴۰۳ق)
ساکن عراق	زین‌العابدین مازندرانی (۱۳۰۹ق) • ملا حسینقلی همدانی (۱۳۱۱ق) • میرزای شیرازی (۱۳۱۲ق) • شهرستانی ثانی (۱۳۱۵ق) • محمدحسن مامقانی (۱۳۲۰ق) • محمدهادی تهرانی (۱۳۲۱ق) • حسین خلیلی تهرانی (۱۳۲۶ق) • آخوند خراسانی (۱۳۲۹ق) • حَبّوبی کبیر (۱۳۳۳ق) • سید اسماعیل صدر (۱۳۳۸ق) • سید علی داماد (۱۳۳۶ق) • سید محمدکاظم طباطبایی (۱۳۳۷ق) • میرزای دوم (۱۳۳۸ق) • شیخ الشریعة (۱۳۳۹ق) • ابوتراب خوانساری (۱۳۴۶ق) • سید حسن صدر (۱۳۵۴ق) • محمدحسین نائینی (۱۳۵۵ق) • محمدحسین غروی اصفهانی (۱۳۶۱ق) • آقا ضیاء عراقی (۱۳۶۱ق) • سید ابوالحسن اصفهانی (۱۳۶۵ق) • محمد حرزالدین (۱۳۶۵ق) • سید علی قاضی طباطبایی (۱۳۶۶ق) • محمدحسین کاشف‌الغطاء (۱۳۷۳ق) • سید حسین آل‌علی شاهرودی (۱۳۷۳ق) • سید عبدالحسین شرف‌الدین (۱۳۷۷ق) • سید جمال‌الدین گلپایگانی (۱۳۷۷ق) • محمدعلی غروی اردوبادی (۱۳۸۰ق) •سیدمحمدحسن حائری (۱۳۸۰ق) • سید عبدالهادی شیرازی (۱۳۸۲ق) • محمدرضا مظفر (۱۳۸۳ق) • محمد خالصی‌زاده (۱۳۸۳ق) • آقا بزرگ تهرانی (۱۳۸۹ق) • علامه امینی (۱۳۹۰ق) • سید محسن حکیم (۱۳۹۰ق) • سید محمود حسینی شاهرودی (۱۳۹۴ق) • حسين حلی (۱۳۹۴ق) • سید حسن موسوی بجنوردی (۱۳۹۶ق) • سید مصطفی خمینی (۱۳۹۷ق) • سید محمدباقر صدر (۱۴۰۰ق)
ساکن هند	تاج العلماء (۱۳۱۲ق)
ساکن عربستان	علی بن حسنعلی خنیزی (۱۳۶۲ق) • علی بن حسن خنیزی (۱۳۶۳ق)
ساکن سوریه	سید محسن امین (۱۳۷۱ق)
مراجع تقلید شیعه / رجالیان شیعه / متکلمان شیعه / مفسران شیعه / فقیهان شیعه

ن ب و سید روح‌الله موسوی خمینی
خاندان	سید احمد خمینی • سید مصطفی خمینی • سید مرتضی پسندیده • خدیجه ثقفی
استادان	عبدالکریم حائری • محمدعلی شاه‌آبادی • آیت الله بروجردی • میرزا جواد ملکی تبریزی • سید ابوالحسن رفیعی قزوینی • علی اکبر حکمی یزدی • سید محمدتقی خوانساری
شاگردان	سید علی خامنه‌ای • مرتضی مطهری • سید محمد بهشتی • فاضل لنکرانی • محمدهادی معرفت • اکبر هاشمی رفسنجانی • حسینعلی منتظری
نظریات	ولایت فقیه
آثار مکتوب	فهرست آثار • تحریر الوسیله • صحیفه امام • دیوان امام • مصباح الهدایه • کشف الاسرار • ولایت فقیه • سایر
سیاست	انقلاب اسلامی ایران • جمهوری اسلامی ایران • روز جهانی قدس • قیام ۱۵ خرداد • مبارزات امام خمینی(روزشمار)
مرتبط	حسینیه جماران • مرقد امام • محمد ثقفی تهرانی • میرزا ابوالفضل کلانتر • میرزا ابوالقاسم تهرانی • مسجد سلماسی• مسجد شیخ انصاری • سلمان رشدی • آیات شیطانی
آیت‌الله خامنه‌ای

ويکی شيعه β