ام ولد
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
اُمّ وَلَد یا استیلاد اصطلاحی فقهی است درباره کنیزی که از مالک خود باردار شود.[۱] این اصطلاح در لغت به معنای مادر فرزند است.[۲] استیلاد اصطلاح دیگری برای این مفهوم است که در باب نکاح از آن بحث میشود. این کلمه به معنای توانایی و استعداد باروری است و در ابواب دیگر فقهی نیز به کار رفته است.[۳]
در فقه برای تحقق وصف ام ولد باید پدر فرزند آزاد باشد و برده نباشد.[۴] فرزند به دنیا آمده، برده نخواهد بود.[۵] ام ولد پس از مرگ مالک (پدرفرزند) به واسطه ارث فرزند خود یا بخشی از آن، آزاد خواهد شد. در غیر این صورت برده خواهد ماند.[۶]
بر اساس نقل شیخ مفید در ارشاد، مادر هفت تن از امامان شیعه از جمله شهربانو مادر امام سجاد و نرجس مادر امام مهدی ام ولد بوده‌اند.[۷]
پانویس
- ↑ حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت، ج۲، ص۹۵؛ هاشمی شاهرودی، المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۸۴.
- ↑ دهخدا، لغت‌نامه، ۱۳۴۲ش، ج۸، ص۲۱۴.
- ↑ أنصاری، الموسوعة الفقهیة المیسرة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۶۵؛ هاشمی شاهرودی، المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۸۴.
- ↑ حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت، ج۲، ص۹۵.
- ↑ حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت، ج۲، ص۹۵.
- ↑ طوسی، المبسوط، المکتبه المرتضویه، ج۶، ص۱۸۶؛ حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت، ج۲، ص۹۵
- ↑ مفید، إرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۳۷، ۲۱۵، ۲۴۷، ۲۷۳، ۲۹۷، ۳۱۳، ۳۳۹.
منابع
- انصاری، محمدعلی، الموسوعة الفقهیة المیسرة، قم، مجمع الفكر الإسلامی، ۱۴۱۵ق.
- حلی، حسن بن یوسف، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام، بیتا.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، بینا، ۱۳۴۲ش.
- هاشمی شاهرودی، سید محمود، المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۳۸۳ش.
- طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، به تحقیق: محمدباقر بهبودی، تهران، المکتبه المرتضویه، بیتا.
- مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.